Galata, İlhan Berk’in Matrakçı Nasuh’un 1537 tarihli bir minyatüründen yola çıkarak kaleme aldığı bir kitaptır. Kitabın bütünü sanki bu minyatüre bir boyut ve derinlik katma; minyatürü bir fotoğrafa dönüştürme çabasıdır.
Galata her ne kadar YKY tarafından şiir serisi içinde yayımlanmış olsa da tür olarak şiir ile deneme karışımıdır.
İlhan Berk Galata’yı yazarken zihnine ve kalemine en ufak bir müdahelede bulunmamış gibidir. Aklına gelen her şeyi sıralamıştır. Okuyucu zaman zaman sokak ve insan isimleri ile rakamlar arasında boğuluyormuş hissine kapılır.
Berk, minyatürün bir köşesinden başlayarak Galata semtindeki caddeleri ve sokakları sırayla anlatmaya başlar. Bu cadde ve sokakların tarihindeki önemli olaylara ve kişilere, bugünkü sakinlerine de değinir. Bazı sokaklardaki iş yerlerini de sıralar. Ve hatta zaman zaman çeşitli listelere ve tablolara, dükkan tarifelerine yer verir.
“2 kahve 4 berber 1 kadın berberi 4 bakkal 4 kasap...” gibi sıralamalara kitap içinde sıkça rastlanır.
Bahsi geçen döneme ait ilanlar, davetiyeler ve çizimler de kitap içinde yer alır. Ayrıca Berk, bahsettiği hemen hemen her sokağın enini ve boyunu da adımlarıyla ölçer ve okuyucuya bildirir.
Galata’da yer yer ilginç dipnotlar vardır. Hüzün kelimesine düştüğü bir dipnotta şöyle der Berk:
Galata her ne kadar YKY tarafından şiir serisi içinde yayımlanmış olsa da tür olarak şiir ile deneme karışımıdır.
İlhan Berk Galata’yı yazarken zihnine ve kalemine en ufak bir müdahelede bulunmamış gibidir. Aklına gelen her şeyi sıralamıştır. Okuyucu zaman zaman sokak ve insan isimleri ile rakamlar arasında boğuluyormuş hissine kapılır.
Berk, minyatürün bir köşesinden başlayarak Galata semtindeki caddeleri ve sokakları sırayla anlatmaya başlar. Bu cadde ve sokakların tarihindeki önemli olaylara ve kişilere, bugünkü sakinlerine de değinir. Bazı sokaklardaki iş yerlerini de sıralar. Ve hatta zaman zaman çeşitli listelere ve tablolara, dükkan tarifelerine yer verir.
“2 kahve 4 berber 1 kadın berberi 4 bakkal 4 kasap...” gibi sıralamalara kitap içinde sıkça rastlanır.
Bahsi geçen döneme ait ilanlar, davetiyeler ve çizimler de kitap içinde yer alır. Ayrıca Berk, bahsettiği hemen hemen her sokağın enini ve boyunu da adımlarıyla ölçer ve okuyucuya bildirir.
Galata’da yer yer ilginç dipnotlar vardır. Hüzün kelimesine düştüğü bir dipnotta şöyle der Berk:
Hüzün, bir sözcük, şairlerin yazdığı.[1]
Kitapta ayrıntılar çokça yer tutar. Kanuni Sultan Süleyman için düştüğü bir dipnotta şu ayrıntılar vardır:
7 Eylül 1566’da Cumartesi sabahı 1.30’da öldü. Öldüğünde buğday benizli, ela
gözlüydü ve 71 yaşını 4 ay 10 gün geçiyordu. Gök? Bilinmiyor.[2]
Yorumlar